Hoe organiseren we werk en leren in de 21e eeuw?

Paul Bessems 12-09-2015

We leven in een tijd waarin fysieke productie (en consumptie) steeds meer wordt vervangen door digitale productie. We leven in een tijd waar informatie en kennis de belangrijkste productiefactoren zijn geworden. Maar de meeste vormen, waarmee we ons werk en ons leren organiseren, stammen nog uit het begin van de 20e eeuw. De organisatie van werken en leren zal er in de 21e eeuw heel anders uit gaan zien. Zo zal de transitie naar nieuwe organisatievormen voor leren en werken een aantal nieuwe uitgangspunten bevatten zoals: van specialisatie naar finalisatie, van controle naar vertrouwen, van complex naar eenvoudig, van instituut/markt naar mens en ten slotte: van bijwonen naar bijdragen. De tijd dat we ons veilig kunnen voelen binnen een baan, functie of bedrijf is voorbij.

>> Klik hier voor het hele artikel

Open brief aan Paul van Liempt: niet de waan van de dag, maar daarachter

Eindhoven, 24-09-2015

RTL Nederland/ Redactie RTLZ
T.a.v. de heer Paul van Liempt
Barend van Dorpweg 2
1217 WP Hilversum

Betreft: open brief aan Paul van Liempt: niet de waan van de dag, maar daarachter

Geachte heer van Liempt, beste Paul,

Met interesse heb ik een aantal keren naar je nieuwe tv-programma ‘Van Liempt Live’ gekeken. Eindelijk een keer niet steeds dezelfde gezichten op televisie rond half elf. Maar je merkt dat is moeilijk als je naar de kijkcijfers kijkt. Mensen willen herkenning en vertrouwen en dat krijgen ze eerder van bekende Nederlanders dan van onbekende dwarsdenkers. Ik vind het moedig dat je ook kiest voor onbekende Nederlanders en niet alleen achter de waan van de dag aangaat, maar de verdieping zoekt. De kans is echter groot dat mensen afhaken omdat ze zo laat op de avond vooral behoefte hebben aan oppervlakkige verhalen van bekende Nederlanders op zaptelevisie.

Het zou mooi zijn wanneer meer programma’s jouw voorbeeld zouden gaan volgen: een programma dat gericht is op de juiste vragen stellen, met diepgang en duiding van de tijd waar we inzitten en waar we naar toe gaan. Maar dat vraagt meer energie aan de kijker en daar zit misschien het probleem. We worden overdag op ons werk zo uitgehold dat we ‘s-avonds geen energie meer hebben voor diepgang met als gevolg dat we ons meer laten leiden dan dat we zelf leiden. De bekende filosoof en historicus Bertrand Russell zei het als volgt: ‘Als mensen niet moe zijn in hun vrije tijd zullen ze ook niet naar passief en platvloers vermaak verlangen’.

>> Lees hier de hele brief

Open brief aan dhr. Bert Pauli, gedeputeerde provincie Noord-Brabant

Eindhoven, 11-6-2015

Provincie Noord-Brabant
T.a.v. de heer Bert Pauli
Gedeputeerde provincie Noord-Brabant
Portefeuille Economie en Internationalisering
Brabantlaan 1
5216 TV ‘s-Hertogenbosch

Betreft: open brief aan dhr. Bert Pauli, gedeputeerde provincie Noord-Brabant

Geachte heer Pauli,

Ik had het genoegen 5 juni een lezing van u te mogen bijwonen in het Academisch Genootschap te Eindhoven (georganiseerd door ONL).

U gaf aan dat het goed gaat met de provincie Noord-Brabant, maar dat er aan de ene kant ruim 90.000 werkelozen zijn en er aan de andere kant ruim 160.000 niet Nederlanders werkzaam zijn in de provincie (ik kan mij vergissen in de cijfers, maar er waren in ieder geval meer ‘externe’ Brabanders werkzaam in de provincie dan er werkeloze Brabanders zijn). Een betere scholing en afstemming tussen onderwijs en bedrijfsleven zou dit probleem kunnen aanpakken. Daar ben ik het mee eens. Maar de vraag is waar leiden scholing en arbeid toe wanneer we producten maken die we niet nodig hebben? Waarom is het beleid nog steeds gericht op steeds meer (voortdurende economische groei), terwijl we weten dat dit niet kan en ook niet nodig is als we alles beter delen.

Ik stelde u de vraag of het wel beleid is (van de overheid, in dit geval de provincie Noord-Brabant), om aan de ene kant te kiezen voor innovatie (meestal beleid van economische zaken) en aan de andere kant volledige werkgelegenheid na te streven (meestal beleid van sociale zaken). Mijn vraag was: waarom innoveren we eigenlijk machines en computers om ons werk over te nemen, om vervolgens te willen blijven werken? Gaat dit niet leiden tot het creëren van ‘onzin banen’?

>> Lees hier de hele brief

Denken in vaste banen

Eindhoven, 23-03-2015

Wanneer je dagelijks bezig bent met de arbeidsmarkt en mensen zicht te geven op een vaste baan in die arbeidsmarkt, ga je er waarschijnlijk denken vanuit vaste banen. Het wordt een vanzelfsprekendheid dat het creëren van werkgelegenheid en het hebben van een vaste baan gewenst en goed is. De vraag is voor wie het goed is? Voor de mens, de overheid of instellingen en bedrijven die zich bezig houden met arbeidsbemiddeling?

Wanneer je dagelijks bezig bent met vaste banen sta je waarschijnlijk niet meer stil bij de vraag wat een baan eigenlijk is? Waarom er banen zijn en waarom we eigenlijk werken? Ook bij verkiezen en lezingen van politici en beleidsmakers, doet het thema werkgelegenheid het goed: niemand is toch tegen meer banen?

Maar waarom innoveren we als mens (computer)machines en willen we blijven werken? Waarom streven we volledige werkgelegenheid na? Waarom zorgen computers er niet voor dat we productiever worden in kantoren en bij de overheid zodat we minder hoeven te gaan werken en meer tijd kunnen gebruiken voor bijvoorbeeld zorgtaken en vrije tijd?

>> Klik hier voor het hele artikel

Hybride organiseren in het leiderschapsdomein, deel4

Paul Bessems 06-04-2015

Hybride organiseren is een vorm van nieuw organiseren. Veel, vaak grote, organisaties hebben een natuurlijk immuunsysteem voor fundamentele veranderingen omdat het hun bestaansrecht aantast. Er ontstaat dan een ‘strijd’ tussen voor- en tegenstanders van verandering. Je kunt deze strijd niet winnen. Je kunt wel, naast de bestaande organisatie, een nieuwe organisatie (in de betekenis van organiserend vermogen), starten en bestaande processen overhevelen naar de nieuwe organisatie. We noemen dit ook wel greenfield organiseren. Het lijkt moeilijk om als leider een weg te vinden in deze toekomst van nieuw organiseren. Maar een pad ontstaat door erop te lopen. Het is dan wel handig een richting te hebben, een stip op de horizon. Om deze stip, en de fundamentele transitie waar we in zitten, te duiden, kunnen we volgens mij het beste naar onze evolutie kunnen kijken: het langstlopende patroon wat we kennen. Degene die de geschiedenis kent verwacht immers de toekomst. En de beste manier om de toekomst te voorspellen is volgens mij door hem te organiseren. Gelukkig zijn er veel breed opgeleide mensen zoals bedrijfskundigen die ons kunnen helpen. Ze hebben geleerd problemen en oplossingen te bekijken vanuit meerdere perspectieven, waaronder een historisch perspectief. Bij een fundamentele transitie hebben we minder behoefte aan specialisten en meer behoefte aan breed opgeleide leiders die de samenhang zien tussen verschilde perspectieven zoals economie, ecologie, psychologie, politiek, sociologie en techniek.

Klik hier voor het hele artikel.