Help, ik ben een fundamentalist

Paul Bessems 5-12-2015

Dit is een artikel over het belang van organisatiologen en fundamentele vragen die niet gesteld worden, maar wel gesteld hadden moeten worden. Ik geef een voorbeeld van Jeroen Pauw uit het programma Pauw op 3 december over de problemen in de thuiszorg. Voordat ik verder ga, zal ik je eerst even gerust stellen. Ik bedoel fundamentalist niet in de betekenis zoals deze nu vaak gebruikt wordt in relatie tot bijvoorbeeld radicale religieuze mensen. Met fundamentalisme bedoel ik terug gaan naar de bron, in mijn geval terug gaan naar de fundamenten van organiseren. Organiseren is gericht op het oplossen van problemen. De meeste problemen die we ervaren zijn organisatieproblemen en veroorzaakt door mensen (laten we ze organisatieproblemen noemen). Het ‘mooie’ van organisatieproblemen is dat ze ook weer op te lossen zijn door mensen, door te organiseren. Op televisie zie je dagelijks pogingen om organisatieproblemen te analyseren en op te lossen. Veel actualiteitenrubrieken, talkshows en documentaire achtige programma’s als Tegenlicht, de Monitor en Zembla gaan over het oplossen van organisatieproblemen, maar vaak vergeten journalisten en programmamakers fundamentele vragen te stellen om door te dringen tot de kern. Actueel zijn bijvoorbeeld de problemen in de (thuis)zorg, het rendementsdenken in het onderwijs, onze (digitale) veiligheid, financiële crisis en de Europese eenwording. Grofweg ervaren we vijf, in potentie ontwrichtende organisatieproblemen: snel stijgende kosten van onze welvaart, klimaatvluchtelingen, ongelijke verdeling van werk, inkomen en vermogen, het opraken van schaarse grondstoffen en de opwarming van de aarde. Dit zijn organisatieproblemen en samen te vatten tot welvaartsprobleem. Maar ondanks het feit dat we het steeds over organisatieproblemen hebben, zien we geen organisatiekundigen op televisie. Hoe zou dat komen? Misschien komt het doordat we nog geen goed Nederlands woord hebben voor deze mensen. Ik noem een organisatiekundige dan maar een organisatioloog. Dus de vraag is: waarom zien we zo weinig organisatiologen terwijl we zoveel organisatieproblemen hebben? En wat zijn dat eigenlijk, organisatieologen? Is dat wel een vak of een beroep? Is er een opleiding voor en hoe ziet het curriculum er uit? Welke vragen zou een organisatioloog stellen? De vraag die ik in dit artikel wil stellen en beantwoorden is: waarom zien we zo weinig organisatiologen op televisie terwijl we zoveel organisatieproblemen ervaren?

>> Ga naar artikel

Duurzaam Nieuw Geloven

Paul Bessems, 29-06-2013

Premier Rutte roept op meer auto’s en televisies te kopen, VNO-NCW voorzitter Wientjes wil banken verkopen, PvdA voorman Samsom wil vastzittend geld bij pensioenfondsen losmaken, bouwend Nederland wil nog meer leegstand bouwen en de meeste economen denken nog steeds uit de crisis te komen door economisch te groeien. Twee dingen hebben ze allemaal gemeen: ze weten niet in welke crisis we zitten en hoe we er structureel uit kunnen komen. Het één hangt uiteraard met het ander samen.

Lees hier het hele artikel

Waarom geloven we de Amerikanen nog?

Paul Bessems, 26-10-2013

Precies honderd jaar geleden startte Henry Ford op Highland Park zijn eerste lopende band. Sindsdien is onze arbeidsproductiviteit snel toegenomen en daarmee ook onze welvaart. Sinds de Tweede Wereldoorlog verplaatst de wereldmacht zich van West-Europa naar de Verenigde Staten. Mede door de lopende band en het Scientific Management, zijn de Amerikanen in staat snel hun oorlogsproductie op te voeren en zo een militaire macht te vormen. Deze macht vormt later de basis voor hun economische macht. De vraag is nu wat brengt ons deze economische macht? We hebben als Europa een groot deel van onze vrijheid te danken aan de Amerikanen, maar diezelfde Amerikanen ontnemen ons nu onze vrijheid en het is belangrijk dat we hier op zijn minst even stil bij staan.

>> Lees hier het hele artikel

Column: Failliet van het egoïsme

Paul Bessems, 10-03-2010

De oplossing voor de huidige problemen begint bij een ander denkkader. ’De wereld die we gecreëerd hebben, is een product van ons denken’, zei Einstein. Om de wereld te veranderen, moeten we dus ons denken veranderen. We moeten serieus nadenken over een andere organisatie van onze maatschappij. Gelukkig waaien alle winden dezelfde kant op. Als je bijvoorbeeld naar de ontwikkelingen op het gebied van techniek (web 2.0), human resources (LinkedIn) en innovatie (crowdsourcing) kijkt, kun je maar één conclusie trekken: we gaan naar een community economie. Een community economie of wij-economie is een maatschappij die uitgaat van samenwerken in plaats van competitie. Het centrum van het zaken doen is niet langer meer het bedrijf met muren, organogrammen en aandeelhouders. Nee, kenniswerkers gaan zichzelf organiseren en communiceren tijd-, plaats- en systeemonafhankelijk met elkaar. Ze zorgen zelf voor een betere kennisinfrastructuur.

>> Ga naar volledige column