leiderschap

Weconomics is industrie agnostisch, leiderschap niet

Paul Bessems Article ,

Paul Bessems, 1-3-2018

Er is goed nieuws: het lijkt erop dat er nu daadwerkelijk iets gaat gebeuren in de manier waarop we vertrouwen, werk, economie en daarmee onze maatschappij organiseren en hoe organisatietechnologie daarin kan helpen. We zien de sociaaleconomische orde kantelen van centraal naar decentraal, ook al is dat nog niet voor iedereen goed zichtbaar.

De kans dat het dubbeltje deze keer wel de goede kant op valt is groter dan bijvoorbeeld bij voorgaande disruptieve organisatietechnologieën zoals Electronic Data Interchange in de jaren tachtig internet in de jaren negentig en cloud aan het begin van deze eeuw. Ik ben voorstander om samen met een nieuwe technologie ook de manier van organiseren te veranderen. Ook moet er een probleem zijn dat opgelost moet worden: technologie moet nodig zijn. Innovatie is geen doel op zich. Het oplossen van een probleem is primair, dan het organisatiemodel en daarna pas de technologie.

In de jaren negentig had internet niet echt een probleem op te lossen. Op enkele sectoren na (denk aan de retail-, muziek- en filmindustrie) heeft internet weinig fundamenteel veranderd in de manier waarop we vraag en aanbod organiseren. De brief is vervangen door email en de brochure door de website, maar dat is vooral een ‘change of medium’. Nu, met de opkomst van een nieuwe een disruptieve technologie zoals blockchain hebben, we wél een aantal problemen op te lossen. Denk aan fakework, afbrokkelende welvaart door te lage productiviteitsgroei, privacy, macht van grote techbedrijven en fakenews.

>> Ga naar artikel

Komt na de Brexit: Europe by Design?

Paul Bessems Article, Uncategorized , , , , , ,

Paul Bessems 01-07-2016

Volgens de conclusie van het filosofisch kwintet (26-6-2016), heeft de Europese Unie, zeker na de Brexit, vooral te maken met een organisatievraagstuk. Dat doet mij als organisatiekundige natuurlijk deugd. Wat mij minder deugd doet is dat ik niet verwacht dat voor de oplossing van dit vraagstuk meer organisatiekundigen ingezet zullen worden. De kans is veel groter dat het probleem met hetzelfde denkkader wordt opgelost als waarmee het ontstaan is. Of is er misschien toch hoop na de zoveelste crisis?

Het organisatievraagstuk dat we moeten oplossen vraagt een brede en diepe analyse, kennis van de organisatietheorie en het kunnen toepassen van moderne organisatiemodellen en organisatietechnologieën. Niet alleen binnen Europa, maar ook binnen Nederland zijn er tal van organisatieproblemen die met het verkeerde perspectief en vaak door verkeerde experts worden opgelost. Actueel zijn bijvoorbeeld de problemen in de (thuis)zorg, het rendementsdenken in het onderwijs, onze (digitale) veiligheid, financiële crisis en nu de gevolgen van de Brexit.

We ervaren in Europa een aantal in potentie ontwrichtende organisatieproblemen: klimaatvluchtelingen, snel stijgende kosten van onze welvaart in combinatie met dalende productiviteit, privacy, ondemocratische macht van grote instellingen en techbedrijven, ongelijke verdeling van werk, inkomen en vermogen, het opraken van schaarse grondstoffen en de opwarming van de aarde. Dit zijn allemaal problemen die door mensen veroorzaakt zijn en ook weer door mensen opgelost kunnen worden. We hebben in het verleden al vaker ontwrichtende problemen opgelost. Denk aan armoede, apartheid en emancipatie. We zijn dus als mens tot veel toe in staat.

We kunnen bovenstaande problemen samenvatten tot welvaartsprobleem. We zijn de afgelopen tweehonderd jaar, mede dankzij ondernemers, juristen, politicologen en economen, in staat gebleken zes keer (!) zoveel welvaart te creëren. Het is nu zaak om dat wat we hebben, te verduurzamen. Daar hebben we een ander systeem en andere experts voor nodig. Maar we worden nog steeds ‘geregeerd’ door directeuren, bankiers, juristen en economen. Dat was prima ten tijde van de industriële revolutie en de wederopbouw. Maar we zitten nu in de overgang van een systeem dat gericht is op steeds meer welvaart ‘produceren’, naar een systeem dat gericht is op het verduurzamen van wat we hebben. Na de crisis van 2008, de vluchtelingencrisis en de Brexit hebben we behoefte aan ‘Europe by Design’.

>> Ga naar artikelpagina

Techne of Sophia, wie hebben we nodig?

Paul Bessems Article , , ,

Paul Bessems, 08-06-2015

Voor mij is het onmiskenbaar dat we in een fundamentele transitie zitten. Ik begin meestal te tellen met society 1.0 (Klassieke Oudheid), daarna volgen de Oudheid, de Middeleeuwen, de Renaissance, de Verlichting en de Industriële Revolutie. Nu zitten we in een overgang van society 6.0 (gericht op steeds meer welvaart maken en vooral gebruikmakend van de ‘techne’), naar society 7.0 (gericht op verduurzaming van onze welvaart). Bij elke fundamentele transitie speelt filosofie (en ‘Sophia’, wijsheid) een belangrijke rol. En filosofie gaat volgens mij over de juiste vragen stellen: wie zijn we en wat willen we? Iets meer specifiek: hoe verhouden we ons tot onszelf, tot anderen en bijvoorbeeld, tot hulpmiddelen die we gebruiken (‘Is Google making Us Stupid?’). Voor mij is de belangrijkste vraag: hoe verhouden we ons tot de toekomst? Vervolgens is de vraag dan: wat is de toekomst, behalve een tijdsperiode die voor ons ligt? In dit artikel wil ik nader in gaan op het thema: ‘Techne of Sophia in relatie tot hybride organiseren in het leiderschapsdomein’. Moet je als leider in een fundamentele transitie vooral gebruik maken van de techne (het nuttige vermogen om iets te doen, zeg maar doevermogen) of van Sophia (bewustzijn, wijsheid, zeg maar denkvermogen).

>> Klik hier voor het hele artikel

Hybride organiseren in het leiderschapsdomein, deel4

Paul Bessems Article , , , ,

Paul Bessems 06-04-2015

Hybride organiseren is een vorm van nieuw organiseren. Veel, vaak grote, organisaties hebben een natuurlijk immuunsysteem voor fundamentele veranderingen omdat het hun bestaansrecht aantast. Er ontstaat dan een ‘strijd’ tussen voor- en tegenstanders van verandering. Je kunt deze strijd niet winnen. Je kunt wel, naast de bestaande organisatie, een nieuwe organisatie (in de betekenis van organiserend vermogen), starten en bestaande processen overhevelen naar de nieuwe organisatie. We noemen dit ook wel greenfield organiseren. Het lijkt moeilijk om als leider een weg te vinden in deze toekomst van nieuw organiseren. Maar een pad ontstaat door erop te lopen. Het is dan wel handig een richting te hebben, een stip op de horizon. Om deze stip, en de fundamentele transitie waar we in zitten, te duiden, kunnen we volgens mij het beste naar onze evolutie kunnen kijken: het langstlopende patroon wat we kennen. Degene die de geschiedenis kent verwacht immers de toekomst. En de beste manier om de toekomst te voorspellen is volgens mij door hem te organiseren. Gelukkig zijn er veel breed opgeleide mensen zoals bedrijfskundigen die ons kunnen helpen. Ze hebben geleerd problemen en oplossingen te bekijken vanuit meerdere perspectieven, waaronder een historisch perspectief. Bij een fundamentele transitie hebben we minder behoefte aan specialisten en meer behoefte aan breed opgeleide leiders die de samenhang zien tussen verschilde perspectieven zoals economie, ecologie, psychologie, politiek, sociologie en techniek.

Klik hier voor het hele artikel.

Duurzaam Nieuw Geloven

Paul Bessems Article , ,

Paul Bessems, 29-06-2013

Premier Rutte roept op meer auto’s en televisies te kopen, VNO-NCW voorzitter Wientjes wil banken verkopen, PvdA voorman Samsom wil vastzittend geld bij pensioenfondsen losmaken, bouwend Nederland wil nog meer leegstand bouwen en de meeste economen denken nog steeds uit de crisis te komen door economisch te groeien. Twee dingen hebben ze allemaal gemeen: ze weten niet in welke crisis we zitten en hoe we er structureel uit kunnen komen. Het één hangt uiteraard met het ander samen.

Lees hier het hele artikel